Κανονισμός Εκπόνησης Πρακτικής άσκησης Ι και ΙΙ
(απόφαση συνέλευσης 626/14-12-2022)
Σκοπός
1. Σκοπός αυτής της Πρακτικής Άσκησης (ΠΡΑ) είναι η σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, η σύνδεση της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης με την παραγωγή. Στο πλαίσιο αυτό, στόχοι της ΠΡΑ είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις παραγωγικές διαδικασίες και τις εργασιακές συνθήκες, η καλλιέργεια υπευθυνότητας και η απόκτηση εμπειριών που ενδεχομένως θα βοηθήσουν τους φοιτητές στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό, όπως και η διεύρυνση, o εμπλουτισμός, η εμπέδωση και η εφαρμογή σε συνθήκες εργασιακού περιβάλλοντος των γνώσεων και δεξιοτήτων που απέκτησαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
Η Πρακτική Άσκηση στο Πρόγραμμα Σπουδών
2. Η ΠΡΑ είναι μάθημα επιλογής του 8ου εξαμήνου που αντιστοιχεί σε 12 Μονάδες ECTS. Λαμβάνει βαθμό και συμμετέχει στη λήψη του πτυχίου.
3. Η ΠΡΑ επιλέγεται από τους φοιτητές που βρίσκονται στο 8ο εξάμηνο. Επιλογή ΠΡΑ από φοιτητές ανώτερων εξαμήνων επιτρέπεται μετά από αίτησή τους, με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος, σε ειδικά αιτιολογημένες περιπτώσεις.
Χρηματοδότηση, διάρκεια και περίοδοι εκπόνησης
4. Η ΠΡΑ μπορεί να είναι:
(i) αμειβόμενη, μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων (ΠΡΑ μέσω ΕΣΠΑ), το οποίο καλύπτει ασφαλιστικές εισφορές και αμοιβή για τους φοιτητές,
(ii) μη αμειβόμενη, με κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από το ΑΠΘ,
(iii) μη αμειβόμενη, σε Εργαστήρια Παροχής Υπηρεσιών του ΑΠΘ με ανάθεση σε μέλη ΔΕΠ των
Εργαστηρίων αυτών.
5. Η ΠΡΑ, αμειβόμενη ή μη, είναι πλήρους απασχόλησης και διάρκειας 2 μηνών.
6. Η ΠΡΑ που εκτελείται στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων, λόγω περιορισμών του προγράμματος, πραγματοποιείται συνήθως στις περιόδους: 1/6-31/7, και 1/7-31/8. Οι περίοδοι δύναται να αλλάζουν, για λόγους ανωτέρας βίας. Σε κάθε περίπτωση, το Τμήμα και το Γραφείο Πρακτικής Άσκησης Α.Π.Θ. ανακοινώνει τις περιόδους Πρακτικής Άσκησης στην ιστοσελίδα του πριν την έναρξη του 8ου εξαμήνου. Η ΠΡΑ που εκτελείται εκτός ΕΣΠΑ, μπορεί να διεξαχθεί εκτός από τις ως άνω περιόδους και κατά το διάστημα 1/10-31/11, μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων και εργαστηριακών ασκήσεων του 8ου εξαμήνου του ΠΠΣ.
Οργάνωση
7. Η ΠΡΑ οργανώνεται και συντονίζεται από την «Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης» (ΕΠΑ) που απαρτίζεται από τον Επιστημονικά Υπεύθυνο του Τμήματος για το πρόγραμμα ΠΡΑ μέσω ΕΣΠΑ, ο οποίος ορίζεται με απόφαση Συνέλευσης του Τμήματος, και άλλα μέλη του Τμήματος, τα οποία ορίζονται με απόφαση του Προέδρου του Τμήματος.
8. Για την οργάνωση της αμειβόμενης ΠΡΑ μέσω ΕΣΠΑ, η ΕΠΑ συνεργάζεται με το Γραφείο Πρακτικής του ΑΠΘ και με τις Επιτροπές Αξιολόγησης και Ενστάσεων ΠΡΑ, οι οποίες απαρτίζονται από μέλη του Τμήματος που ορίζονται με απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος.
Διαδικασία ανάθεσης
9. Κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου, η ΕΠΑ σε συνεργασία με τα μέλη του Τμήματος (ΔΕΠ και ΕΔΙΠ) καταρτίζει κατάλογο με θέσεις ΠΡΑ σε επιλεγμένους Φορείς Υποδοχής (ΦΥ), οι οποίοι αποδέχονται να υποδεχθούν φοιτητές του Τμήματος, σύμφωνα με τα παραπάνω. Οι φορείς αυτοί έχουν σχέση με τους κλάδους αιχμής της Βιολογίας και είναι άμεσα και απόλυτα συνδεδεμένοι με τα γνωστικά αντικείμενα και ενδιαφέροντα των Βιολόγων φοιτητών. Οι ΦΥ που συμμετέχουν είναι: (i) Ερευνητικά Κέντρα Βιοιατρικών Επιστημών, (ii) Βιοδιαγνωστικά Εργαστήρια και Κλινικές, (iii) Ερευνητικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης, (iv) Ερευνητικά Κέντρα Επιστημών Περιβάλλοντος, (v) Βιομηχανικές Μονάδες και Μονάδες Βιοπαραγωγής, (vi) Γραφεία Περιβαλλοντικών Μελετών, (vii) Περιβαλλοντικές Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις, (viii) Περιβαλλοντικοί Φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου, (ix) Φορείς Περίθαλψης Άγριας Ζωής.
10. Η ΕΠΑ οργανώνει ενημερωτική συνάντηση για την ΠΡΑ με τους φοιτητές του 7ου εξαμήνου και ανακοινώνει τον κατάλογο διαθέσιμων θέσεων ΠΡΑ του εκάστοτε έτους. Ο κατάλογος διαθέσιμων θέσεων ΠΡΑ αναρτάται στην ιστοσελίδα του Τμήματος.
11. Oι φοιτητές του 7ου εξαμήνου, οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει τουλάχιστον 90 ECTS, δηλαδή 50% των μονάδων ECTS που αντιστοιχούν στα έξι πρώτα εξάμηνα του προγράμματος σπουδών, μπορούν να υποβάλουν αίτηση στη Γραμματεία του Τμήματος για να πραγματοποιήσουν ΠΑ (η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων ανακοινώνεται κάθε χρόνο από την ΕΠΑ). Στην αίτηση, οι φοιτητές μπορούν να δηλώσουν μέχρι οκτώ θέσεις ΠΡΑ, με σειρά προτίμησης, όπως και την επιθυμητή περίοδο πραγματοποίησης ΠΡΑ.
12. Η ΕΠΑ αξιολογεί τις αιτήσεις και κατατάσσει τους φοιτητές χρησιμοποιώντας τον παρακάτω αλγόριθμο, ο οποίος συνυπολογίζει τον αριθμό των μονάδων ECTS που έχει συγκεντρώσει ο φοιτητής κατά τα έξι πρώτα εξάμηνα των σπουδών του και τον μέσο όρο της βαθμολογίας του σε αυτά ως εξής:
(αριθμός μονάδων ECTS / 180) Χ 0,6 + (μέσος όρος βαθμολογίας / 10) Χ 0,4
όπου 180 = ο ελάχιστος αριθμός μονάδων ECTS των έξι πρώτων εξαμήνων.
Σε περίπτωση ισοβαθμίας, υπολογίζεται ο μέσος όρος βαθμολογίας σε μαθήματα που σχετίζονται με τη δραστηριότητα του ΦΥ της θέσης ΠΡΑ που αιτείται ο φοιτητής. Σχετικά μαθήματα ορίζονται τα παρακάτω: (i) ΦΥ που δραστηριοποιούνται στην Υγεία: Μικροβιολογία, Βιοχημεία, Μοριακή Βιολογία, Γενετική, Βιολογία Κυττάρου, Φυσιολογία Ζώων Ι, Φυσιολογία Ζώων ΙΙ, Ανοσοβιολογία, Γενετική ανθρώπου, Βιοπληροφορική, (ii) ΦΥ που δραστηριοποιούνται στην Αγροτική και Βιομηχανική Παραγωγή: Μικροβιολογία, Βιοχημεία, Βιολογία Κυττάρου, Φυσιολογία Ζώων Ι, Φυσιολογία Ζώων ΙΙ, Φυσιολογία Φυτών, Συστηματική Βοτανική, Βιοπληροφορική, Βιοτεχνολογία Ζώων και Φυτών, Θαλάσσια Βιολογία, (iii) ΦΥ που δραστηριοποιούνται στην Προστασία και Διαχείριση Περιβάλλοντος και Βιοτικών Πόρων: Μορφολογία και Συστηματική Ασπονδύλων, Μορφολογία Φυτών, Μορφολογία και Συστηματική Χορδωτών, Ανατομία Φυτών, Γενική Οικολογία, Συστηματική Βοτανική, Δυναμική Πληθυσμών και Βιοκοινοτήτων, Βιοποικιλότητα, Αρχές Αειφορίας και Διαχείρισης, Ανάλυση Οικολογικών Συστημάτων.
13. Οι φοιτητές που προηγούνται στην κατάταξη επιλέγονται για να ενταχθούν στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός των διαθέσιμων για το Τμήμα αμειβόμενων θέσεων από αυτό και αντιστοιχίζονται σε συγκεκριμένες θέσεις ΠΡΑ. Οι φοιτητές που έπονται στην κατάταξη επιλέγονται, εφόσον έχουν δηλώσει ότι το επιθυμούν, για πραγματοποίηση μη αμειβόμενης ΠΡΑ και αντιστοιχίζονται σε θέσεις ανάλογα με τη διαθεσιμότητα.
Σημειώνεται ότι για τις περιπτώσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ φοιτητών ΑμΕΑ, οι αιτήσεις θα αξιολογούνται με τα κριτήρια αξιολόγησης που θα ισχύουν για όλους τους ενδιαφερόμενους. Εντούτοις, εάν υπάρχουν ΑμεΑ που πληρούν τα κριτήρια επιλογής, αλλά βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των επιλαχόντων φοιτητών/τριών, θα γίνεται προσπάθεια η αίτησή τους να ικανοποιείται κατ’ εξαίρεση με ταυτόχρονη ισάριθμη αύξηση των προσφερόμενων αμειβόμενων θέσεων άσκησης από το πρόγραμμα. Ταυτόχρονα, ο Επιστημονικά Υπεύθυνος σε συνεργασία με το Γραφείο Πρακτικής Άσκησης θα φροντίσει για την εξεύρεση Φορέα Υποδοχής που να μπορεί να ασκήσει φοιτητή ΑμΕΑ.
14. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής, καταρτίζεται από την ΕΠΑ κατάλογος, όπου αναφέρεται η Θέση ΠΡΑ, ο ΦΥ, ο Εκπαιδευτής του ΦΥ, ο Επόπτης του Τμήματος και ο χρόνος διεξαγωγής της ΠΡΑ για κάθε φοιτητή.
15. Ο κατάλογος κοινοποιείται στους Τομείς, κατατίθεται στη Γραμματεία του Τμήματος και αναρτάται στην ιστοσελίδα του Τμήματος πριν από τη λήξη της περιόδου δήλωσης μαθημάτων του εαρινού εξαμήνου. Ο τελικός κατάλογος ανακοινώνεται και εγκρίνεται από τη Συνέλευση του Τμήματος. Προκειμένου για αμειβόμενες ΠΡΑ μέσω ΕΣΠΑ, το Πρακτικό Επιλογής υπογράφεται από την Επιτροπή Αξιολόγησης και αποστέλλεται στο Γραφείο Πρακτικής Άσκησης ΑΠΘ.
16. Σε περίπτωση ΠΡΑ που θα πραγματοποιηθεί σε Εργαστήρια Παροχής Υπηρεσιών του ΑΠΘ, η Συνέλευση του Τμήματος κάνει ανάθεση σε μέλος ΔΕΠ του Εργαστηρίου που αναλαμβάνει τη συνεποπτεία με ένα μέλος του Τμήματος Βιολογίας.
17. Οι φοιτητές έχουν δικαίωμα ένστασης προς το Γραφείο Πρακτικής ΑΠΘ σχετικά με τα αποτελέσματα επιλογής των φοιτητών που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ, σε διάστημα πέντε ημερών από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Η Επιτροπή Ενστάσεων ΠΡΑ είναι αρμόδια για την εξέταση των ενστάσεων των φοιτητών.
18. Οι επιλεγέντες φοιτητές δηλώνουν το μάθημα ΠΡΑ στη Γραμματεία του Τμήματος κατά τις δηλώσεις των μαθημάτων επιλογής.
19. Σε περίπτωση που η ΠΡΑ δεν έχει ολοκληρωθεί με τη λήξη του 8ου εξαμήνου, καταχωρείται στην ηλεκτρονική δήλωση μαθημάτων, όπως ισχύει για όλα τα χρωστούμενα μαθήματα.
Υλοποίηση
20. Κάθε μέλος ΔΕΠ του Τμήματος μπορεί να εποπτεύει ετησίως μέχρι έξι (6) ΠΡΑ, εφόσον δεν είναι με συνεποπτεία. Στη συνεποπτεία ΠΡΑ, μπορούν να συμμετέχουν και μέλη ΕΔΙΠ-κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος. Σε περίπτωση συνεποπτείας, το κάθε μέλος θεωρείται ότι εποπτεύει την ΠΡΑ κατά το ήμισυ. Ο ΦΥ και το αντικείμενο της ΠΡΑ πρέπει να είναι συναφή με το γνωστικό και ερευνητικό αντικείμενο του Επόπτη του Τμήματος.
21. Πριν από την έναρξη της ΠΡΑ, ο φοιτητής οφείλει να έρθει σε επικοινωνία με τον Επόπτη του Τμήματος για να ενημερωθεί για το αντικείμενο και το πρόγραμμα της ΠΡΑ.
22. Για την προετοιμασία των απαραίτητων εγγράφων και την ομαλή έναρξη και ολοκλήρωση της ΠΡΑ, ο φοιτητής οφείλει να προσκομίσει όλα τα στοιχεία, να συμπληρώσει όλα τα έγγραφα και να κάνει όλες τις ενέργειες που θα του ζητηθούν από τη Γραμματεία του Τμήματος ή το γραφείο Πρακτικής Άσκησης ΑΠΘ εντός των συγκεκριμένων χρονικών πλαισίων που ορίζονται ετησίως.
23. Ο φοιτητής οφείλει να παρουσιαστεί την 1η εργάσιμη μέρα του μήνα έναρξης της ΠΡΑ και ακολούθως να παρουσιάζεται και να λειτουργεί στις δομές του κάθε ΦΥ σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας αυτού σε όλη τη διάρκεια της δίμηνης ΠΡΑ.
24. Ο Επόπτης του Τμήματος βρίσκεται σε επαφή με τον Εκπαιδευτή του ΦΥ για τη διαμόρφωση του προγράμματος άσκησης του φοιτητή και την επίλυση πιθανών προβλημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ΠΡΑ. Σε περίπτωση που ο φοιτητής δεν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, Επόπτης και Εκπαιδευτής έχουν το δικαίωμα να προβούν σε διακοπή της ΠΡΑ.
Ολοκλήρωση
25. Με την ολοκλήρωση της ΠΡΑ του φοιτητή στις δομές του ΦΥ, ο Εκπαιδευτής του ΦΥ συμπληρώνει ειδικό ερωτηματολόγιο, όπου βεβαιώνει την ολοκλήρωση της ΠΡΑ και αξιολογεί ποιοτικά το φοιτητή.
26. Ομοίως, ο φοιτητής συμπληρώνει ειδικό ερωτηματολόγιο, όπου αξιολογεί ποιοτικά το ΦΥ και το πρόγραμμα της ΠΡΑ.
Συγγραφή εργασίας-Εξέταση
27. Ο φοιτητής προετοιμάζει γραπτή εργασία, το αντικείμενο και το περιεχόμενο της οποίας καθορίζονται σε συνεργασία με τον Εκπαιδευτή του ΦΥ και τον Επόπτη του Τμήματος. Ο φοιτητής οφείλει να καταθέσει τη γραπτή εργασία στον Επόπτη τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την ημερομηνία εξέτασης. Αναλυτικές οδηγίες για τη συγγραφή της εργασίας υπάρχουν αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Τμήματος.
28. Η εξέταση της εργασίας ΠΡΑ γίνεται από τον Επόπτη του Τμήματος.
29. Η παρουσίαση-εξέταση της εργασίας ΠΡΑ γίνεται δημόσια αφού προηγηθεί ηλεκτρονική και γραπτή ανακοίνωση τουλάχιστον δύο ημέρες νωρίτερα. Η παρουσίαση-εξέταση θεωρείται εμπρόθεσμη όταν πραγματοποιείται εντός δύο μηνών μετά την ολοκλήρωση της ΠΡΑ (εφόσον δεν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί από το Γραφείο Πρακτικής ΑΠΘ).
30. Η παρουσίαση της εργασίας της ΠΡΑ έχει διάρκεια 12-15 λεπτά. Η συνολική διάρκεια παρουσίασης και εξέτασης δεν υπερβαίνει τη μισή ώρα.
31. Στο πλαίσιο της εξέτασης, υποβάλλονται ερωτήσεις σχετικές με την εργασία της ΠΡΑ από τον Επόπτη του Τμήματος. Μετά το τέλος της εξέτασης, και με τη σύμφωνη γνώμη του Επόπτη, μπορούν να υποβληθούν ερωτήσεις διευκρινιστικού χαρακτήρα από το ακροατήριο.
32. Η αξιολόγηση και η απονομή βαθμολογίας γίνεται από τον Επόπτη του Τμήματος έπειτα από συνεκτίμηση των ακόλουθων κριτηρίων: α) της αξιολόγησης του Εκπαιδευτή του ΦΥ, β) της ποιότητας της γραπτής εργασίας και της εμπρόθεσμης παράδοσής της, γ) της ποιότητας της προφορικής παρουσίασης και δ) των απαντήσεων του φοιτητή στις ερωτήσεις κατά την προφορική εξέταση.
33. Ο φοιτητής οφείλει να ανταποκριθεί σε τυχόν υποδείξεις του Επόπτη του Τμήματος για το κείμενο της εργασίας και να καταθέσει ένα αντίγραφο αυτού σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Τμήματος Βιολογίας, το οποίο μεταφέρεται στο αρχείο της Βιβλιοθήκης του Τμήματος.
34. Σε περίπτωση μη πραγματοποίησης της Πρακτικής Άσκησης ή αποτυχίας στη διεξαγωγή ή στην αξιολόγηση/εξέτασή της, ο φοιτητής υποχρεούται να την αντικαταστήσει με μαθήματα που αντιστοιχούν σε ισάριθμες μονάδες ECTS.
H χρήση του αρσενικού γένους στις προσδιοριστικές αναφορές προσώπων γίνεται αποκλειστικά για απλούστευση της διατύπωσης και, σε κάθε περίπτωση, με αυτήν εννοείται κάθε άνθρωπος που κατέχει συγκεκριμένη θέση ή φέρει ορισμένη ιδιότητα, ανεξαρτήτως του φύλου του. Για απλούστευση της διατύπωσης γίνεται επίσης χρήση του ενικού για τις έννοιες καθηγητής, επόπτης, εξεταστής, αφού μπορεί να είναι περισσότεροι του ενός.